Sahte fatura kullanımı maalesef ülkemizde sık karşılaşılan bir durumdur. Mükellefler bilerek veya bilmeyerek sahte fatura kullanabilmektedirler. Normal ticari faaliyetinde bulunan firmalar bile zaman zaman sahte fatura düzenleyebilmekte, bu nedenle sahte fatura kullanma hali ile çok sık karşılaşılmaktadır.
Vergi idareleri, sahte fatura düzenlediği yolunda hakkında herhangi bir tespit bulunan mükelleflerden mal ve/veya hizmet satın aldığını bildiren mükellef hakkında sahte fatura kullanma nedeniyle çeşitli işlemler yapmaktadır.
Genellikle sahte fatura kullandığı belirtilen mükellefler hakkında vergi incelemesi yaparak düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden sahte olduğu ileri sürülen faturalar ile indirim konusu yapılan katma değer vergilerini reddetmektedirler.
Bunun yanında son yıllarda yaygın olarak vergi incelemesi yaparak katma değer vergisi indirimlerinin reddi yerine, mükelleflere bir yazı gönderip, kullandığı belirtilen sahte faturaları beyannamelerinden çıkarmak suretiyle düzeltme beyannamesi vermesini istemektedir.
Bu durumla karşılaşan mükellefler üç şekilde hareket edebilirler.
- Düzeltme beyannamesi verip, tahakkuk eden katma değer vergisi ile %50 oranında kesilen vergi ziyaı cezasını ödemek.
- İhtirazı kayıtla düzelteme beyannamesi verip sonrasında dava açmak,
- Hiçbir düzeltme yapmayarak vergi idaresinin inceleme yapmasını bekleyip inceleme sonucu çıkacak vergiyi ödemek veya dava konusu yapmak.
Bu tercihlerden ikincisini kullanan mükelleflerle ilgili olarak vergi yargısınca farklı değerlendirmeler yapılmaktadır.
Bazı vergi mahkemelerince mükelleflerin bu şekilde düzeltme beyannamesi vermeye zorlanamayacağı, beyannamenin mükelleflerin isteğine bağlı olarak verilebileceği, dolayısıyla bu şekilde verilen düzeltme beyannameleri üzerine mükelleflere vergi salınamayacağı ve ceza kesilemeyeceği yönünde kararlar verilmektedir.
Bazı vergi yargı birimlerince ise, düzeltme beyannamelerine konulan “ihtirazı kayıt” üzerine açılan davaların esasının incelenemeyeceği, ihtirazı kaydın ancak süresinde verilen beyannamelere konulabileceği, süresinden sonra verilen beyannamelere (düzeltme beyannamesi de olsa) ihtirazı kayıt konularak dava açılamayacağı yönünde kararlar verilmiştir. (Danıştay 4. Dairesinin 04.05.2017 tarih ve E: 2016/21514, K: 2017/4187 sayılı kararında olduğu gibi)
Ancak Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu’nun 03.04.2019 tarih ve 30734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 27.02.2019 tarihli kararıyla, ihtirazı kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine açılan davaların esasının incelenmeden reddedilmeleri sebebiyle “mülkiyet hakkı”nın ihlal edildiğine hükmetmiştir. Böylelikle ihtirazı kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine dava açılması mümkün hale gelmiştir.
Bu noktada da Vergi Dava Daireleri Kurulu verdiği kararlarla bu konuda bir ayrıma gitmiş ve düzeltme beyannamesinin mükellef tarafından vergi idaresinden gelen bir yazı (müeyyideli yazı) üzerine verilip verilmemesine göre farklı kararlar vermiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 17.04.2019 tarih ve E:2019/254, K:2019/323 sayılı kararıyla idarenin müeyyideli yazısı üzerine ihtirazı kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk ettirilen vergi ve cezalara karşı dava açılabileceğine hükmetmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu yukarıdaki kararının mefhumu mahalifinden hareketle verdiği 03.07.2019 tarih ve E:2019/287, K:2019/455 sayılı kararıyla da, vergi idaresinin müeyyideli yazısı olmaksızın süresinden sonra kendiliğinden ihtirazı kayıtla verilen düzeltme beyannamesi üzerine tahakkuk ettirilen vergi ve cezalara karşı dava açılamayacağına hükmetmiştir.
Sonuç olarak,
Vergi idarelerince sahte fatura kullandıklarından bahisle mükelleflerden sahte faturalara ilişkin katma değer vergilerinin ilgili dönem beyannamelerinden çıkarılması istemiyle düzeltme beyannamesi verilmesi talep edilmesi halinde mükellefler;
- Ya hiçbir işlem yapmaksızın bekleyecekler ve vergi idaresince vergi incelemesi yapılıp sonucuna göre tarh edilen vergi ve cezalara karşı dava açacaklar.
- Ya da vergi idaresinin talebi doğrultusunda düzeltme beyannamesi vereceklerdir.
Düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda da yine iki durum söz konusudur.
- Ya düzeltme beyannamesine ihtirazı kayıt koyup dava yolunu tercih edecekler
- Ya da düzeltme beyannamesine ihtirazı kayıt koymaksızın tahakkuk eden vergi ve cezayı ödeyeceklerdir.
Açılacak davanın lehe sonuçlanması için, davada ileri sürülecek argümanların doğru seçilmesi ve dava sürecinin iyi yürütülmesi gerekli olup, bu hususta vergi hukuku alanında uzman kişilerden destek alınması önemlidir.